De overeenkomsten tussen PCV2 en Covid-19, en wat we daarvan kunnen leren
Tekst: Alex Eggen
Waar komt het virus vandaan; waar zijn we nu; waar gaan het heen, en wat kunnen we eraan doen?
Deze vragen zouden zo maar op Corona virus (Covid-19) kunnen slaan in plaats van op PCV2, het is verbazend hoeveel overeenkomst er zit tussen deze 2 virussen. De grootste verschillen zijn dat Covid-19 een RNA virus is, en PCV2 een DNA virus, en dat Covid-19 de grotere journalistieke belangstelling natuurlijk dankt aan het bedreigen van de mensheid. Laten we deze 2 virussen eens op een paar punten vergelijken
Waar komt het virus vandaan?
PCV2 virus is afkomstig van vogels en maakte een sprong naar varkens. De ziekte is voor het eerst beschreven in Canada en maakte daar slachtoffers onder jonge biggen. Covid-19 is waarschijnlijk afkomstig van vleermuizen die in de omgeving van Wuhan (China) leven. Wereldwijde verspreiding van PCV2 vond plaats via het internationale transport van levende varkens, en de verspreiding van Covid-19 via het internationale reizen van mensen. Bij zowel PCV2 als Covid-19 speelt het manipuleren van het immuunsysteem door het virus een grote rol in het ziekteproces. En bij zowel PCV2 als Covid-19 wordt het oorspronkelijke virus steeds meer vervangen door nieuwe varianten. De schade die veroorzaakt werd door PCV2 was enorm op de aangetaste bedrijven, voordat er vaccins ingezet werden. De psychische maar ook economische schade veroorzaakt door Covid-19 is gigantisch. Bij beiden blijkt dat vaccinatie de methode is om deze schade te beperken, mits op de juiste manier gebruikt.
Waar zijn we nu?
Voor Covid-19 gaat het de goede kant op. Vaccinatie, ook tegen de nu circulerende varianten lijkt succesvol. Er zijn nog steeds grote verschillen tussen verschillende landen maar met het opgang komen van de vaccin productie lijkt dit alles een kwestie van tijd. Tenzij nieuwe varianten zich ontwikkelen die de bescherming van de huidige vaccins kunnen ontwijken. Voor PCV2 kunnen we bogen op vele jaren met een voldoende beschikbaarheid van verschillende vaccins, en ook dat we reeds jaren onderzoek doen naar het verschijnen van nieuwe varianten. PCV2 infecties komen echter nog steeds veelvuldig voor ondanks het feit dat PCV2 vaccins zeer effectief zijn. Helaas wordt er vaak vanuit gegaan dat het makkelijkste vaccinatie schema ook het meest effectieve is, maar dat is niet zo. Met een hogere graad van virus vermenigvuldiging dan nodig, moeten we rekening blijven houden met nieuwe varianten.
Waar gaat het heen?
Bij Covid-19 wordt veel aandacht gegeven aan het opschalen van de vaccin productie, het ontwikkelen van nieuwe en snellere testmethodes en aan de opkomst van nieuwe varianten. Het Covid-19 virus is een RNA virus waarbij mutaties (veranderingen in de genetische opbouw van het virus) tijdens de vermenigvuldiging van het virus frequent voorkomen. Niet alle mutaties zijn even succesvol, maar een succesvolle mutatie kan mogelijkerwijs de immuniteit die door vaccinatie is opgewekt ontlopen. Als dat gebeurt kan het virus zich weer als vanouds vermenigvuldigen en schade berokkenen. Dit is de reden waarom er humaan zoveel aandacht aan nieuwe mutanten wordt gegeven.
Bij PCV2 virus is dit niet anders. PCV2 virus is dan wel een DNA virus, maar met een hele hoge mutatie graad. Zelfs in dezelfde orde als we kennen van RNA virussen. De oorspronkelijke variant van het virus, PCV2a, wordt nu veel minder vaak aangetoond. PCV2b is sinds enige tijd de dominante variant in Europa en Noord- en Zuid America, maar ook PCV2d wordt inmiddels met regelmaat aangetoond. De mutaties houden niet op, en uit literatuur blijkt dat er inmiddels 8 varianten worden erkend. Er wordt zelfs al voorgesteld om een afwijkende variant PCV3 te benoemen vanwege de oplopende genetische verschillen.
Ondanks deze grote variatie bestaat ruim 96% van de wereldwijd geanalyseerde monsters uit PCV2a, PCV2b of PCV2d (Franzo, 2018). De opkomst van PCV2d is met name interessant wanneer men zich realiseert dat deze variant ontstaan is in een populatie varkens die overwegend is gevaccineerd met de eerste generaties PCV2 vaccins. Deze vaccins waren direct na hun introductie van vitaal belang om het klinische beeld van slijtende, bleke biggen te beheersen, en zijn sindsdien ongekend populair gebleven. Maar ondanks de hoge vaccinatiegraad wordt regelmatig PCV2d geïsoleerd, vaak uit koppels waar het technisch en qua gezondheid net niet helemaal lekker loopt. Zou hier dan sprake kunnen zijn van een variant die, op zijn minst gedeeltelijk, de door de originele vaccins geïnduceerde immuniteit weet te ontlopen? Opmerkelijk is de opkomst van deze variant in veelal gevaccineerde dieren in ieder geval wel.
Wat kunnen we eraan doen?
Onderzoek naar de eigenschappen van nieuwe varianten is belangrijk. Het ontrafelen van de genetische structuur van het PCV2 virus in het lab kan hierbij heel waardevol zijn. Gedegen onderzoek gaat echter verder dan het laboratorium, en zou altijd een reeks van veldproeven moeten bevatten, waarbij aangetoond wordt dat een vaccin onder praktijkomstandigheden zijn werk doet. Alleen onder praktijkomstandigheden, waarbij factoren zoals het voorkomen van verschillende stammen en een variabele infectiedruk, en het optreden van co-infecties met andere ziektes altijd een rol spelen, bewijst een vaccin pas echt zijn waarde.
Daarnaast staat er in de bijsluiter van een vaccin duidelijk vermeld wat je ervan mag verwachten, en in welke mate het niet alleen ziekte kan beperken, maar ook bijvoorbeeld de uitscheiding of de economische schade als gevolg van de ziekte kan verminderen. Door de vermenigvuldiging af te remmen wordt ook het ontstaan van nieuwe varianten geremd. Geen garantie voor het tegengaan van nieuwe varianten, maar met de juiste keuze van het vaccin maken we het voor het virus wel lastiger!
Wat is de conclusie?
In Nederland is vandaag de dag maar één vaccin tegen PCV2 op de markt wat geregistreerd is tegen PCV2d, en dit tevens onder veldomstandigheden bewezen heeft. Mhyosphere® PCV ID is het in 2020 gelanceerde innovatieve 2-in-1 vaccin van HIPRA, wat bescherming geeft tegen de gevolgen van zowel Mycoplasma hyopneumoniae als PCV2a, b en d. Dankzij o.a. de bewezen reductie van uitscheiding van het PCV2 virus via de neus en de ontlasting, zowel qua tijdsduur als qua hoeveelheid virusdeeltjes, draagt dit vaccin bij aan het reduceren van de infectiedruk in de omgeving, en daardoor mogelijk zelfs het verminderen van het risico op nieuwe mutaties. Mhyosphere® PCV ID is speciaal ontwikkeld voor intradermale, naaldloze toediening, wat in rap tempo de nieuwe standaard van vaccineren aan het worden is. Deze diervriendelijke techniek draagt bij aan een betere bioveiligheid en dierwelzijn, wat zich vertaalt in minder stress bij zeug en biggen tijdens het vaccineren, en ultiem meer rust in de stal.
In veldproeven in diverse Europese landen is Mhyosphere® PCV ID effectief gebleken tegen veldinfecties met PV2a, b en d. De toename in groei op een 4-tal commerciële bedrijven lag tussen de 1,5 en ruim 8 kg, de dagelijkse groei nam toe met 10 tot bijna 51 gram/dier/dag. De variatie in resultaten is een mooie illustratie van de waarde van onderzoek in de praktijk. Genetica, huisvesting, management, geschiedenis, gezondheidsstatus, infectiedruk, maternale immuniteit, bioveiligheid; de specifieke combinatie van omstandigheden maakt elk bedrijf uniek. Dat maakt het des te belangrijker om het juiste vaccin op de juiste manier in te zetten, en zo de PCV2 virus dynamiek op een bedrijf maximaal te controleren. Nu en in de toekomst. Genoeg reden om stil te staan bij uw keuze!
MHYOSPHERE® PCV2 ID. EU/2/20/259/001-004 Samenstelling per dosis: elke dosis van 0,2ml bevat als werkzaam bestanddeel: Geïnactiveerd recombinant Mycoplasma hyopneumoniaecp PCV2, stam Nexhyon Registratiehouder: Laboratorios Hipra, S.A., Avda. la Selva 135, 17170 Amer (Girona) SPAIN. Kanalisatie: UDD. Meer informatie is beschikbaar in de samenvatting van de productkenmerken en op www.hipra.com of via admin.belgium@hipra.com