IS CLOSTRIDIUM NOVYI DE OORZAAK VAN ZEUGENSTERFTE?

In de warme periode van het jaar constateren we de hoogste zeugensterfte! In Europa werd, over een periode van 30 jaar, een toename in de gemiddelde zeugensterfte waargenomen van 3 naar 10% met uitschieters tot 15% in Denemarken. Over de jaren en landen heen zag men 1 terugkerende tendens: pieken in de uitval in de zomermaanden.

 SØRENSEN en THOMSEN DCA REPORT NO. 097 · JUNE 2017

Heeft men te maken met een acute sterfte, vaak einde dracht of in de eerste weken na de partus, gekenmerkt door een snelle opzetting van het karkas en paarsverkleuring? Denk dan zeker aan Clostridium novyi als mogelijke oorzaak. Op autopsie bemerkt men een snel post-mortaal verval met een opgezette lever die donker is gekleurd en luchtbellen vertoont. Ook veralgemeend oedeem en subcutane gasopstapeling kunnen aanwezig zijn.

Zeugenbedrijven die data verzamelen kunnen al een eerste indicatie krijgen over de waarschijnlijkheid van Clostridium novyi in de stal. Dit kan geconstateerd worden door een indeling te maken van de acute sterftegevallen op basis van het tijdstip van overlijden (in de dracht), evenals op basis van pariteit. Situeren deze zich hoofdzakelijk vanaf dag 90 in de dracht en bij de lagere pariteiten, dan moet zeker aan deze kiem worden gedacht! De diagnose kan bevestigd worden aan de hand van een PCR op leverstalen; de NovyiCheck. Deze tool is speciaal ontwikkeld voor dierenartsen om in 5 stappen te kunnen oordelen of Clostridium Novyi de oorzaak is. Hoe deze check wordt uitgevoerd zie je in deze video.

Om te proberen de prevalentie van deze ziekte iets beter in beeld te krijgen, is HIPRA samen met de GD een project gestart om bij plots dode zeugen specifiek naar Clostridium novyi  te gaan zoeken. Indien u een plots dode zeug voor sectie instuurt naar GD, zal dit automatisch in gang worden gezet.

Het positieve nieuws is dat voorkomen mogelijk is door een vaccin in te zetten op basis van het toxine van Clostridium novyi. Dit in combinatie met componenten ter preventie van neonatale diarree.